Waarderingsmethodiek

Set van regels AMC

Sinds de ingebruikname in de jaren tachtig is het AMC flink aangepast. Dat zal in de toekomst ook niet veranderen. Bij ziekenhuizen is dat onvermijdelijk. Het was de ambitie van het AMC om het gebouw technisch en functioneel up-to-date te houden en daarbij het beeld van het hoofdgebouw – de monoliet – te versterken en over langere tijd vast te houden.
De wijze waarop is niet die van conserveren, maar wel die van het respecteren en koesteren van bepaalde karakteristieke elementen. Noor Mens maakte een waardestelling en welstandsvisie en stelde op basis daarvan een set van regels en richtlijnen op voor eventuele toekomstige aanpassingen aan het gebouw. De set van regels richt zich op de zichtbare, meer publieke delen van de monoliet en benoemt de te respecteren elementen voor elk van de te onderscheiden arealen (straten, pleinen, gangen etc.)
Daarbij wordt uitgegaan van de filosofie van het gebouw en wordt onderscheid gemaakt tussen de mate van veranderbaarheid aan de hand van de begrippen: permanent, semipermanent en dynamisch.

Permanent is de structuur – de drager: die is beeldbepalend en dient gerespecteerd te worden.Het gebouw heeft een heldere structuur met de vaste elementen die samen het casco vormen (vloeren, kolommen, kolomkoppen). Veranderingen in de drager zijn niet wenselijk.
Om het karakter van het gebouw te behouden dienen de hoofdelementen in het zicht gelaten te worden en het beton onbewerkt (en onbeschilderd) te blijven.
Semipermanent is het inbouwpakket. Dat is altijd ondergeschikt aan de structuur. Binnen de strakke structuur van het gebouw heerst een zekere vrijheid voor het inbouwpakket. In de semipermanente delen kunnen veranderingen wel plaats vinden, echter met een grote consistentie door het gehele gebouw, en op basis van de bestaande maatvoering en ritmiek.
Dynamisch zijn de elementen die meer van tijdelijke aard zijn; de dynamische of inwisselbare elementen die sneller vervangen kunnen worden en waar een grotere mate van vrijheid heerst. Het betreft onder andere reclameborden, banieren, meubilair en balies. Eenvoudige en eenduidige afspraken zijn bij deze elementen echter wenselijk.

Waardering van naoorlogse wijken 

Als onderdeel van haar proefschrift Een architectuurhistorische waardestelling van naoorlogse woonwijken in Nederland stelde Noor Mens een matrix samen die toegepast kan worden bij de waardering van dit soort wijken in open bebouwing. Bestaande systemen zijn toegespitst op objecten (eventueel binnen een stedenbouwkundige context), maar deze wijken vragen om een andere wijze van waardering. Het vraagt om een benadering die het visuele en ruimtelijke spel tussen object en ruimte analyseert. Dat veronderstelt de formulering van een hiërarchie van waarden, die is gebaseerd op het onderscheid in de verschillende schaalniveaus en hun samenhang.

De ruimtelijke relaties tussen de verschillende schaalniveaus vormen de essentie van de hier voorgestelde methode.

De matrix is als volgt opgebouwd:

  • Ehet eerste deel, het landschap/het gebied, betreft de waardering van de schaalniveaus van het district, de wijk en de buurt. Hier wordt de betekenis van de hogere, stedenbouwkundige, schaalniveaus weergegeven.
  • EHet tweede deel, het object binnen het landschap/het gebied, betreft de waardering van de stedenbouwkundige context van het object. Hier wordt de betekenis van de hogere, stedenbouwkundige, schaalniveaus voor het object weergegeven én de betekenis van het object voor de hogere schaalniveaus.
  • EHet derde deel, het object, beschrijft de betekenis van de verschillende schaalniveaus van het object.

Schema 2

Schema 3 – deel 1

Schema 3 – deel 2